بدیهی است فرهنگ هر جامعه‌ای از جمله تعیین کننده‌ترین عناصر در جهت‌گیری‌های کلان و برنامه‌ریزی راهبردی بوده و توجه به آن از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر توسعه و پیشرفت است. اولین گام در فرایند برنامه‌‍ریزی راهبردی در جهت ارتقاء فرهنگ جامعه، عبارت است از شناسایی، ارزیابی و آینده‌نگری جریان‌های فرهنگی کشور که انجام این مهم خود مستلزم داشتن سازوکار مناسب است و این سازوکار مناسب در سایه رصد فرهنگی و برنامه‌ریزی صحیح برای اجرای آن محقق خواهد شد. رصد فرهنگی مطابق با شیوه‌نامه رصد فرهنگی کشور عبارت است از «تعبیه و پیش‌بینی سازوکار و ارکان معین برای مطالعه، بررسی و تحلیل ارز‌ش‌ها، هنجارها و رفتارهای موجود در سطح فرهنگ عمومی و خرده‌فرهنگ‌ها به‌منظور مسئله‌شناسی فرهنگی در سطح توده عام مردم و پایش جریان‌های فرهنگی تولید شده از سوی نخبگان».

در مجموع، نیاز ما از رصد فرهنگی، جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات و پردازش و تحلیل داده‌ها، جلب توجه‌دادن به مسائل مهم، شناسایی تمایلات و جریانات نوپا، کمک به نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهاداتی برای خط‌مشی‌گذاری یا راه‌حل‌هایی در عرصه مسائل فرهنگی است.

راه‌اندازی مرکز رصد مهرستان با هدف شناسایی سیگنال‌ها و روندهای شکل‌دهندۀ مسائل حال و آینده و تحلیل و بررسی مؤلفه‌ها و پیشران‌های تغییر و تحولات در موضوعات مورد نیاز اندیشکده‌ها در اواسط سال ۱۴۰۰ در دستور کار پژوهشکده قرار گرفت. نیاز پردیس هنری رؤیا به عنوان یکی از مجموعه‌های همکار در مرکز احیاء اندیشه و سیرۀ علوی به شناسایی ذائقه و سلیقۀ نوجوانان ایرانی به‌منظور طراحی برنامۀ تولید محصولات رسانه‌ای مورد نیاز حوزۀ کودک و نوجوان زمینه‌ای شد تا اولویت کار رصدخانه به این موضوع اختصاص یابد. اهمیت این اولویت‌گذاری هنگامی فزونی می‌یابد که متوجه شویم برنامه‌ریزان، تولیدکنندگان و سیاست‌گذاران به علت نقصان آگاهی نسبت به شرایط اجتماعی و نیازهای روحی و روانی نسل آیندۀ جامعه دچار نوعی سردرگمی و خطاهای محاسباتی هستند. همچنین مواردی نظیر «حساسیت‌های کار در حوزه نوجوان»، «غفلت‌های صورت گرفته نسبت به این گروه سنی در مطالعات علمی به‌ویژه با رویکردهای فرهنگی اجتماعی» و «افزایش سرعت تغییرات اجتماعی- فرهنگی» از جمله دلایلی است که «طراحی رصدخانه نوجوان» را به منظور رصد مستمر این حوزه ضروری می‌سازد.

نگاه توصیفی- تبیینی مستمر و فهم روندها و تحولات حوزۀ نوجوان، فرم و رویکرد فرمی پردیس رؤیا را راهبری می‌کند. مطالعه توصیفی- تبیینی مستمر درباره نوجوان ایرانی با رویکرد فرهنگی، اجتماعی و نقش آفرینی در روند مسئله‌یابی، تحلیل و پیامدسنجی آثار هنری و رسانه‌ای حوزه نوجوان، از جمله مأموریت‌های محوری رصدخانه نوجوان است. برای یافتن تصویری دقیق و علمی از نوجوان امروز، نیاز به رصد مستمر و دقیق با استفاده از بسترهای مختلف مطالعاتی همچون داده‌های ثبتی، مطالعات میدانی، تحلیل شبکه‌های اجتماعی و …. می‌باشد که در حال حاضر، برنامه‌ریزی در این خصوص توسط رصدخانه مهرستان تدبیر می‌گردد.