عنوان طرح | مطالعات مقدماتی طراحی و تدوین نقشه راه رسیدن به شرایط ازدواج آسان، پایدار و به هنگام |
کارفرما | مرکز احیاء اندیشه و سیرۀ علوی |
مجری و همکاران | خانم مرضیه شعربافچی زاده، سهراب هاشمی نژاد، راحله کاردوانی |
سال شروع | اسفندماه ۱۳۹۹ |
سال اتمام | تیرماه ۱۴۰۰ |
جایگاه نهاد خانواده در مکاتب مختلف بشری و از جمله دین مبین اسلام، بیانگر نقش حیاتی این نهاد در اجتماع و زندگی ابناء بشر است. به همین نسبت جامعه نیز باید زمینه را برای ایفای کارکردهای خانواده به بهترین شکل فراهم کند. در این میان، ازدواج بهعنوان دیباچه تشکیل نهاد خانواده از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ چنانکه محققشدن ازدواج آسان، در زمان مناسب و پایداری آن عملاً با دستاورد سلامت روانی، سلامت بدنی و رشد اعضای خانواده منجر به استحکام نهاد خانواده و بهرهمندی ذینفعان خرد و کلان از این نهاد بنیادین در جامعه خواهد شد. رهبر معظم انقلاب در شهریور ۱۳۹۵، در راستای اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، سیاستهای کلی خانواده را ابلاغ فرمودند. در سیاست چهارم این سند با تأکید بر «ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج موفق و آسان برای همه دختران و پسران و افراد در سنین مناسب ازدواج و تشکیل خانواده و نفی تجرد در جامعه با وضع سیاستهای اجرایی و قوانین و مقررات تشویقی و حمایتی و فرهنگسازی و ارزشگذاری به تشکیل خانواده متعالی بر اساس سنت الهی» به لزوم فراهم کردن زمینههای لازم برای تشکیل خانواده با رعایت مصالح آن اشاره شده است.
اواخر سال ۱۳۹۹ در اندیشکده خانواده پژوهشکده مهرستان پروژهای تعریف شد تا نتیجه آن طراحی مسیری برای اجرایی شدن سیاست چهارم یعنی رونق و ترویج ازدواج آسان، به هنگام و موفق (پایدار) باشد. در این طرح بنا بر این بود تا مسائل مختلف مربوط به ازدواج موفق، آسان و بههنگام در لایههای ظاهری و عمیق بررسی شده؛ راهکارهای پیشنهادشده و طرحهای ارائه شده در سطح کشور بر مبنای مطالعات کتابخانهای و پژوهشهای میدانی از جمله مصاحبه با بدنه اجتماعی، کارشناسان علمی این حوزه و سیاستگذاران مدون و دلایل عملیاتی نشدن یا اثربخش نبودن راهکارها و طرحها مشخص گردد تا نهایتاً با برگزاری چند رویداد استارتاپی، تعدادی از طرحهای خلاقانه و بدیع در راستای تحقق سیاست چهارم احصا گردد.
مدل فرایندی پیشنهادی پژوهش برای نیل به اهداف ذکر شده بر اساس چهار گام اصلی به شرح زیر میباشد:
مرحلۀ اول: مفهومشناسی ازدواج آسان، بههنگام و موفق (پایدار) از منظر دین، سطوح حاکمیتی و آحاد جامعه.
مرحلۀ دوم: احصاء مسائل روز ازدواج در سه بازۀ پیش، حین و پس از ازدواج از منظر آحاد جامعه و مسئولین در لایههای ظاهری و سیستمی، گفتمانی و استعارهای و شناسایی علل احتمالی بهوجودآورندۀ آن مسائل و مشکلات.
مرحلۀ سوم: رصد راهبردها، سیاستها، برنامهها و راهکارهای ارائه شده در سطوح خرد و کلان و دلایل عملیاتی نشدن یا اثربخش نبودن و عدم توفیق آنها در حل مسائل.
مرحلۀ چهارم: برگزاری رویداد استارتاپ ویکند و تشکیل پنلهای نخبگانی متعاقب آن برای ارائۀ طرحهای بدیع و خلاقانه
این پژوهش که بیشتر شامل گردآوری و دستهبندی مطالب و فعالیتها و طرحهای ارائهشده بود با تلاش خانم دکتر مرضیه شعربافچی زاده انجام و در اختیار اندیشکده خانواده مهرستان قرار گرفت تا پشتوانهای باشد برای طرحها و ابتکارات اصلی زمینهساز تحقق سیاست کلی چهارم.