پایگاه رسمی پژوهشکدۀ مهرستان (مطالعات حکمرانی)

دسته‌ها
همایش‌ها و نشست‌ها

گزارش نشست «جامعۀ رشد یافته و نظام حکمرانی»

نشست اندیشه‌­ورزی «خانواده رشد یافته و نظام حکمرانی» با هدف بررسی ابعاد دینی و روان‌شناختی خانواده رشد یافته و بایسته­‌های سیاست­‌گذاری در تحقق آن، در ۱۶ شهریور ۱۴۰۰ توسط اندیشکده خانواده پژوهشکده مهرستان برگزار گردید. در این نشست حجت الاسلام دکتر مجید دهقان دکتری فلسفه دین و عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده، به رویکردهای ارتباط خانواده و نظام حکمرانی و آقای دکتر محمدعلی مظاهری ریاست دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، به وجوه روان‌شناختی خانواده به مثابه موضوع سیاست­‌گذاری اشاره داشتند و راهبردهایی برای نظام حکمرانی در راستای فرایند رشدیافتگی خانواده ارائه نمودند.

دکتر مجید دهقان در این نشست اذعان داشت در دوگانۀ  حکمرانی/ خانواده، لازم است ابتدا مشخص شود منظور ما از حکمرانی چیست و نوع دینی آن با چه رویکردی به حوزۀ سیاست­‌گذاری در موضوع خانواده ورود می‌کند؟ زیرا تحولات صورت گرفته در صورت و نحوۀ حکمرانی‌ها و نیز تغییرات در فهم بشر – که انتظارات او را از حاکمیت شکل می‌­دهد- مؤلفه­‌های مختلفی را در رویکردهای حکمرانی دخیل نموده است. در این میان، حکمرانی دینی از نوع کمال­‌گرا و با رویکرد مسئول نسبت به خیر شهروندان است که نسبت به تقویت کارکردهای خانوادۀ تضعیف شده در دورۀ مدرن مسئولیت دارد. اما نه به این شیوه که به دنبال برداشتن گام‌­های مستقیمی از متن دینی برای حل مشکلات عینی باشد. برای سیاست­‌گذاری در موضوع خانواده، اگر چه داشتن افق واحد (حالت مطلوب) برای خانواده اهمیت دارد، اما نباید ما را از در نظر داشتن تنوع عینی خانواده­‌ها در هدف‌­گذاری غافل نماید. با در نظر داشت این تنوع در انواع و نیازهای خانواده، لازم است آن را دریک چرخۀ طبیعی اجتماعی قرار داد. در این راستا اقدامات سیاستی باید ابتدا برای ارتقاء خودآگاهی خانواده از ظرفیت‌ها و توانایی­‌هایی که دارد و سپس ایجاد روابط مبتنی بر اعتماد به نظام حکمرانی صورت گیرد. سیاست­‌گذاری خانواده باید شاهدمحور و مبتنی بر نظارت، ویرایش دوره­ای و ارزیابی دوگانۀ هدف/ نتیجه باشد.

پس از آن، دکتر محمدعلی مظاهری به توصیف ارکان خانواده به‌عنوان یکی از سرمایه‌­های اصلی نظام حکمرانی ایران در کنار دین و دولت پرداخت و اذعان داشت بر اساس آمار و تحقیقات انجام شده، خانواده در زمان حاضر در هر سه رکن تشکیل، دوام یا استمرار و بقاء یا تولید نسل دچار اختلال شده و مقولۀ محوری «رضایت» در آن مخدوش است. در اثر این اختلال، نقش‌­های مهمی که خانواده باید ایفا کند، همچون تربیت، حمایت و بستر رشدیافتگی اعضای جامعه بودن نیز به خوبی ایفا نمی‌­شود. پیش‌­فرض­‌های حاکمیتی هر چه که باشد، باید بر سر آن­‌ها وفاق حاصل کنیم و با رویکرد سیاست‌­گذاری دانش‌­بنیان به حل مسئله ورود کنیم. قدم اول در سیاست­‌گذاری خانواده شناخت دقیق مشکل است. مثلاً اگر ندانیم تاخیر در ازدواج به دلیل عدم تمایل جوان امروز به این امر است یا به دلیل موانعی که وجود دارد، نمی­‌توان سیاست­‌گذاری دقیق و درستی صورت داد. رویکرد ما نسبت به مسائل خانواده لازم است سیستمی، به دور از شتاب­‌زدگی و مبتنی بر اولویت‌گذاری مسائل باشد.

دسته‌ها
همایش‌ها و نشست‌ها

گزارش نشست «جامعۀ خانواده‌ محور و نظام حکمرانی»

نشست اندیشه­‌ورزی «جامعۀ خانواده محور و نظام حکمرانی» در ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ توسط اندیشکده خانواده مهرستان برگزار گردید. در این نشست، حجت الاسلام محمدرضا زیبایی نژاد، ریاست پژوهشکده زن و خانواده و خانم دکتر مریم اردبیلی، آینده پژوه و اندیشمند حوزۀ  خانواده، به مفهوم‌­پردازی جامعه خانواده محور و بررسی بایسته­‌های نظام حکمرانی در تحقق آن پرداختند.

به اذعان حجت الاسلام زیبایی نژاد، «خانواده محوری» تیغ دو دمی است که در بررسی و دنبال کردن آن لازم است دقت نظر کافی صورت گیرد. فهم و اقدام برای خانواده محوری در گفتمان برابری جنسیتی، ضد خانواده‌ترین نوع سیاست­‌گذاری است. پس لازم است مشخص شود در کدام پارادایم و برای کدام نوع خانواده برنامه­‌ریزی می شود. همچنین ایشان در بیان قرائت­‌های مختلف از خانواده محوری و  پاسخ به این سوالات که آیا ضروری است حاکمیت اولین کمک کننده به خانواده باشد؟ و با چه الگویی باید این مداخله را شکل دهد؟ مطالبی را ارئه نمودند.

خانم دکتر اردبیلی نیز به بررسی ابعاد و الزامات بنیادین تحول نظام حکمرانی در ارتباط با خانواده برای دستیابی به جامعه خانواده محور پرداختند و در راستای پاسخ به این سؤال که خانواده چگونه می­تواند در مرکز سیاست­‌گذاری قرار گیرد و خودش یک واحد فعال در این رابطه باشد؟ مطالبی را ارائه فرمودند.