برچسب: دینداری

دینداری در ابعاد مختلف و متعدد آن مقوله مهم و بنیادینی است که بر بسیاری از سازوکارهای جامعه تاثیرگذار است.

نوع، جهت گیری، شدت و سایر مسائل پیرامون دینداری در ارتباط با نهاد خانواده که متشکل از پیوندی همه جانبه در جامعه است نیز اهمیت وافری دارد.

پژوهش‌هایی در بررسی این رابطه انجام گرفته که در دو سطح داخلی و خارجی، در این نوشتار مرور شده است. این نگاشته در دو بخش تنظیم گردیده است.

بخش اول ترجمه کتاب «نقشه جهانی خانواده و نتایج آن بر بهزیستی کودکان» و بخش دیگر آن «مروری بر تحقیقات خانواده در ایران» است و هر دو در پی پاسخ به این پرسش هستند که تاثیر دینداری بر چهار کارکرد اصلی خانواده شامل رضایت زناشویی، باروری، خشونت خانگی و خیانت زناشویی چگونه است؟

این پژوهش در واحد اندیشکده خانواده پژوهشکده مهرستان (مطالعات حکمرانی) در سال ۱۴۰۱ انجام گرفته است.

خلاصه گزارش:

در این نوشتار ۱۵ مقاله بر اساس “اهداف و موضوعات نسبتا مشابه” از بین مطالعات مربوط به دینداری نوجوانان انتخاب و مورد مطالعه ثانویه قرار گرفتند. تحقیقات صورت گرفته با محوریت “دینداری نوجوانان” به موضوعات مختلفی پرداخته است، از جمله می توان به موضوعات کلیِ؛ تفاوت رویکرد اسلامی و روانشناختی در توصیف و تبیین رشد دینداری، گونه های دین داری، عوامل موثر بر دینداری و در نهایت روش ها و راهکارهای ایجاد محبت به اهل بیت(ع) و تربیت عبادی اشاره نمود.

یافته های مرور ثانویه مطالعات نشان می دهند عواملی از جمله؛ روابط بین فردی درون خانواده (رابطه والد فرزندی، مشاهده و تقلید از والدین، تفکر انتقادی نوجوان)، تاثیر آموزش مبتنی بر تربیت اسلامی، عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، تحول شناختی (رشد معنویت) نوجوان، تاثیر سن و جنس نوجوان و تاثیر رسانه و فناوری اطلاعات؛ عوامل موثر بر دینداری و تربیت دینی نوجوانان می باشد. سیر پیشرفت کودکان از ناتوانی در ادراک مفاهیم معنویت در اوایل زندگی آغاز می شود و از دینی بسیار «خودمحور» می گذرد و به فهمی ملموس و عینی از دین سرانجام به نوعی دین داری انتزاعی تر و پیچیده تر می انجامد. همچنین اعتقادات و مبانی شناختی نوجوان، بیش از همه در معـرض تهدیـدها و چالش های ناشی از فناوری های نوین است. تمامی تعاملات و گرایش هایی که میان والد و فرزند رد و بدل می شود، به نوعی موقعیت هایی را برای مشاهده و الگوبرداری از والدین، که منجر به توسعه نگرش ها و رفتارهای مشابه در فرزند می شود، فراهم می کند. علاوه بر این تأکید آموزه های دینی به والدین بر تشویق و تمجید نوجوان در جمع، حفظ احترام و اهمیت دادن به نظرات او در تصمیم گیری های مهم زندگی، یادآوری و تأکید بر موفقیت های گذشته و صفات مثبت، عملکرد خوب و قابلیت های او بجای توجه به شکست ها و صفات منفی گذشته اش موجب رشد اعتماد به نفس و افزایش آگاهی او نسبت به توانمندی هایش می شود؛ تأکید آموزه های اسلامی در تعاملات اجتماعی بر محور قراردادن خدا در تمام امور و روابط اجتماعی و انجام کار به نیت الهی نمونه هایی از دستورات دینی در باب تربیت دینی فرزند است. در نهایت در پنج مطالعه راه کارها و روش هایِ نظری و عملی نظیر؛ دقت در برنامه ریزی و سیاست گذاری ها، لزوم فرهنگ سازی، تولید و ارائه محصولات رسانه ای با محتوای مناسب، شیوه های فعال تدریس، نگرش سیستمی به تربیت دینی، شناساندن جایگاه و حقوق و فضایل اهل بیت و آموزش چگونگی توسل به اهل بیت، مراقبت های ویژه زمان انعقاد نطفه و دوران جنینی، تغذیه پاک و حلال، بزرگداشت ایام وفات و ولادت ائمه (ع)، آشنایی فرزندان با سرزمین های مقدس و زیارت ائمه (ع)، بصیرت بخشی، الگودهی مناسب، تبشیر، تشویق و تکریم نوجوان و… جهت تربیت دینی فرزندان ارائه شده بود.