برچسب: مدل سازی

۱- تحقیق و جستجو کنید تا بفهمید کارکنان خوب چرا به سازمان شما می‌پیوندند، چرا در سازمان می‌مانند و چرا سازمان را ترک می‌کنند.
۲- شرایط کاری را طوری فراهم کنید که کارکنان بتوانند خود ایده‌آل‌شان را در کار بیابند و بسازند.
۳- کارکنان مشتاق و پرانگیزه، بیش از مدیر به رهبر نیاز دارند.
۴- منابع و امکانات فراوان و مناسب تهیه کرده و در اختیار کارکنان قرار دهید.
۵- محیط کار را شاد و شاداب کنید
۶- کارکنان را تایید و تشویق کنید و برنامه‌های پاداش و قدرشناسی متنوعی داشته باشید
۷- اختیار بدهید، فضای اشتراک ایجاد کنید، وارد جزئیات نشوید.
۸- به کارکنان القاء کنید که کارشان مهم است. از آنها کار با کیفیت مطالبه کنید، آنها را جدی و دقیق ارزیابی کنید و به آنها پرتعداد و صادقانه بازخورد دهید.
۹- محیط کار سازمان را بر اساس احترام، اعتماد و شایستگی بنا کنید، محیط کاری مناسب و همکاران خوب و شایسته از ملزومات انگیزش و دلبستگی کارکنان است
۱۰- ایجاد، حفظ و تقویت انگیزه، انرژی و دلبستگی کارکنان را به مسئولیت مشترک همه مدیران و سرپرستان سازمان تبدیل کنید
۱۱- با کارکنان مثل داوطلبان رفتار کنید
۱۲- ثابت کنید و نشان دهید که رشد و پیشرفت و آینده کارکنان برای شما و سازمان مهم است.
۱۳- این فرصت را برای کارکنان فراهم کنید که با آرمان‌ها، ارزش‌ها و ماموریت سازمان احساس همراستایی و نزدیکی کنند.
۱۴- خوب و مناسب حقوق بپردازید. نظام جبران خدمت منصفانه و رقابتی داشته باشید
۱۵- تلاش کنید تا توازن بیشتری بین زندگی شخصی و زندگی شغلی کارکنان برقرار کنید.

توضیحات بیشتر را در فایل زیر ببینید.

اندیشکده­‌ها در یک نگاه کلی در ۳ بخش با مبحث مدل­‌سازی سروکار دارند:

• در بخش ارتباط با مراکز دانشی: مدل‌­ها در این بخش عمدتاً از سنخ مدل‌­های نظری و مفهومی هستند. مسائل گوناگون از سوی اندیشکده به دانشگاه­‌ها و مراکز پژوهشی عرضه می­‌شوند و متعاقباً نتایج پژوهش­‌ها و تلاش­‌های علمی و راه­‌حل­‌ها و مبانی نظری، از سوی مرکز دانشی به اندیشکده ارائه می‌گردد. در هر دو سو، استفاده از تکنیک­‌های گوناگون مدل‌­سازی، راه تبادل افکار و اندیشه‌­ها و انتقال مفاهیم را هموار می‌­نماید.
• در بخش ارتباط با مراکز سیاست­‌گذاری: درخواست این مراکز از اندیشکده‌­ها، عمدتاً در حوزه خط‌­مشی‌گذاری و کمک در تنظیم برنامه­‌های راهبردی و پاسخ اندیشکده‌­ها به این درخواست در قالب ارائه بسته­‌های خط­‌مشی و یا گزارش‌­های سیاستی می‌­باشد. در این ارتباط نیز مهارت مدل‌­سازی و استفاده از آن در عرصه‌­های مختلف، کار ارتباط دو طرف را تسهیل نموده و در رسیدن به زبان مشترک و تفاهم سودمند، راه گشاست. مدل­‌های مورد استفاده در این بخش عمدتاً از سنخ مدل‌­های ناظر به مسئله می‌­باشند.
• ارتباط با مراکز اجرایی دولتی و غیردولتی: اندیشکده­‌های موفق در فرآیند خط‌مشی‌­گذاری و پس از ارائۀ بسته‌­های سیاستی، در نقش یک تیم ناظر و ارزیاب، در کنار مجریان خط­‌مشی قرار می‌­گیرند و روند اجرای سیاست‌­ها را پشتیبانی و نظارت می‌­نمایند. در این بخش، مدل­‌ها از سنخ الگوهای اجرایی هستند. این الگوها در قالب مدل­‌های عملیاتی تهیه شده و به مراکز اجرایی عرضه می‌­شوند.

این پروژه با هدف تدوین یک تک نگاشت، به مثابه یک دفترچه راهنما برای مدل­‌سازی در بخش‌‌های فوق اجرا شده است. مقدمه تک‌نگاشت، اشاره‌­ای به چیستی، چرایی و چگونگی مدل‌­سازی دارد و ضرورت مدل­‌سازی کاربردی را در حوزه­‌های مختلف دانشی به‌­ویژه حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی توضیح می‌دهد.

در فصل اول، با عنوان «از مفهوم­‌سازی تا نظریه­‌پردازی»، ابتدا برخی تأملات فلسفی بر ماهیت واقعیت اجتماعی و نظام­‌های گوناگون اندیشه‌­ورزی دربارۀ آن توضیح داده می‌­شود و در ادامه، خروجی اندیشیدن درباره واقعیت اجتماعی یعنی «مفاهیم و روابط میان آن‌­ها» مدنظر قرار می‌­گیرد. سپس در روند انتقال مفاهیم ذهنی و روابط میان آن­‌ها به دیگران، به شکل‌­گیری «مدل­‌های مفهومی»، چرایی تفاوت مدل­‌های مفهومی دربارۀ یک پدیدۀ واحد، تفاوت و مرزبندی میان نظریه، مدل و فرضیه پرداخته شده و نکات کاربردی برای «مفهوم‌­سازی» و تدقیق مفاهیم، کشف روابط میان مفاهیم و چگونگی شفاف‌­سازی و تصحیح این روابط بیان می­شود.

در فصل دوم، یکی از الگوهای پایه در ساخت مدل­‌های مفهومی با عنوان «الگوهای علّی» به تفصیل مورد بحث قرار می­‌گیرد. چارچوب‌­های علّی، نمودارهای مسیر علّی، انواع روابط علّی و مراحل و گام­‌های عملی برای رسیدن به نظریه­‌های علّی در این فصل ارائه می‌­شوند.

فصل سوم، یکی از اقسام متداول و نسبتاً قدیمی در مدل­‌سازی پژوهش‌­های کمّی، یعنی «مدل­‌های ریاضی و محاسباتی» توضیح داده می‌­شوند. سیر بحث در این فصل به­‌گونه­‌ای است که محدودیت­‌های مدل­‌های سنتی ریاضی و آماری در پژوهش‌­های نوین علوم اجتماعی و تحلیل «سیستم­‌های پیچیده» بر ملا می‌­شود.

در ادامه بحث از مدل­‌های ریاضی، در فصل چهارم به تلاش­‌های انجام شده در دهه‌­های اخیر برای توسعه مدل­‌های ریاضی و امکان‌­پذیر کردن محاسبات مورد­نیاز برای تحلیل سیستم‌­های پیچیده اجتماعی به کمک ابزارهای نوین پردازش و محاسبات کامپیوتری تحت عنوان «مدل­‌های شبیه‌­سازی» پرداخته می‌­شود و از میان این مدل­‌ها، دو مدل «عامل محور» و «پویایی سیستم» به دلیل کارآیی و گسترش روزافزون آن­‌ها در مطالعات اجتماعی، به تفصیل بیشتری مطرح می­‌شوند. این مدل­‌ها و تلاش­‌های علمی که در پشت صحنه برای توسعۀ آن­ها در جریان است، محدودیت­‌های رویکردهای خطی و سنتی گذشته را برطرف نموده و عرصه جدیدی در مدل­‌سازی سیستم­‌های غیرخطی و پیچیده و دارای «بازخورد» ایجاد کرده‌­اند.

در فصل پنجم، نگاهی به پژوهش‌های کیفی و انواع مدل‌­سازی در این دسته از پژوهش­‌های علوم اجتماعی شده است و نهایتاً در فصل ششم، مثال­‌های عملی از مدل­‌سازی در علوم اجتماعی همراه با توضیحات و نکات کاربردی ارائه شده است. این مثال­‌ها شامل نمونه‌­ای از مدل­‌سازی نظری با چارچوب علّی در یک پژوهش کیفی، نمونه‌­ای از مدل‌­سازی آماری در یک پژوهش کمّی، نمونه­‌ای از یک شبیه‌­سازی حل مسئله با رویکرد پویایی سیستم و نمونه‌­ای از یک شبیه‌­سازی عامل محور برای مدل‌­سازی یک سیستم اجتماعی می‌­باشد.

     یکی از مشکلات رایج در میان محققان جوان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های علوم انسانی، آن است که از طرفی این افراد نیاز به تفکر نظریه‌پردازی و دست یابی به مدل های نظری و مفهومی را در پژوهش‌های خود به شدت احساس می کنند و از سوی دیگر منبع مناسبی که در این سطح بتواند بدون پرداختن به مسائل و مقولات فلسفی و معرفت شناختی، راهنمای کار آنان و ابزاری در جهت نیل به این اهداف باشد به سهولت فراهم نمی‌باشد. مولفین کتاب ، که خود از اساتید برجسته در عرصه روانشناسی اجتماعی در هستند، دقیقا با توجه به این ضرورت، اقدام به تالیف این کتاب کرده اند. در مقدمه کتاب چنین می‌خوانیم:

     هدف اصلی این کتاب قراردادن ابزارهایی در اختیار دانشجویان و دانشمندان جوان است که آنها را در فرآیند عملیِ برساختن نظریات یاری کند. کتاب، این کار را با شرح جزئی استراتژی ها، روش های اکتشافی، و رویکردهایی به اندیشیدن دربارۀ مسائل انجام می دهد، که در بیش از ۵۰ سالی که ما جمعا در گروه نویسندگان مشغول به تحقیق اجتماعی بوده ایم ، به نظر ما مفید آمده اند. این کتاب بحثی آکادمیک درباره ادبیات حول نظریه سازی یا فلسفۀ علم نیست. … در عوض، راهی عملی تر را از خلال روش های اکتشافی شناخت، فوت و فن ها، و شیوه هایی از اندیشیدن که دریافته ایم در شکل دادن به نظریات مفیدند، در پیش می گیریم.

     در این کتاب در یک فرآیند تدریجی، خواننده به فضای مدل سازی و ساخت نظریه رهنمون می شود. در اولین گام، ماهیت فهم و رابطۀ آن با واقعیت، روش های اکتشافی برای مفهوم سازی و چگونگی تدقیق مفاهیم ساخته شده برای خواننده روشن می شود. در گام بعد، از چگونگی برقرارکردن ارتباط میان مفاهیم و رسیدن به مدل های مفهومی و سپس شفاف سازی و محک زدن روابط با استفاده از آزمایش های ذهنی به صورت کاملا کاربردی و ملموس سخن می گوید. اینها مطالب بخش اول و دوم کتاب( مجموعا ۶ فصل) را تشکیل می دهند. در بخش سوم ( شروع فصل ۷)، چارچوب نظریه سازی با استفاده از الگوهای علّی به خوبی تشریح می شود، به گونه ای که در پایان این فصل با عنوان «جمع بندی و نکات پایانی» مراحل ساختن یک نظریه مبتنی بر چارچوب علّی را برای خواننده جمع بندی می نماید. شاید بتوان ادعا کرد که بخش عمده ای از  فرآیند نظریه سازی، با رسیدن به پایان فصل ۷، به خواننده انتقال یافته است. با این حال در فصل های بعدی، مواردی تکمیلی در باب مدل سازی و نظریه سازی شامل مدل های ریاضی، روش های شبیه سازی در علوم اجتماعی، نظریه های داده بنیاد یا استقرایی و تفاوت آن با نظریه های قیاسی و معرفی کلان نظری های موثر بر اندیشه در طول تاریخ ، به خواننده ارائه می گردد.

   در اینجا نباید از ترجمه بسیار شیوا و عالمانه خانم عالم زاده نیز به سادگی عبور کرد. این ترجمه، حلاوت و شیرینی خاصی را در مذاق خواننده ایجاد می کند و هدف اصلی مولفان را که راهنمایی و هدایت دانشجویان و پژوهشگران جوان است، به خوبی محقق می سازد.

کتاب مهارت های نظریه پردازی و مدل سازی، راهنمای عملی برای پژوهشگران علوم اجتماعی، ۱۳۹۵، جیمز جاکارد، جیکوب جکوبی، مترجم: مریم عالم زاده، چاپ اول، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران.