کودکی و نوجوانی از مهم ترین و سرنوشت سازترین دورانهای زندگی هر انسانی به شمار می آیند. طی دهه های گذشته نیز تحقیقات گوناگونی در مورد کودک و نوجوان صورت گرفته که هر یک موضوعی خاص را در مورد آنها مورد توجه قرار داده اند. این پژوهش به شناسایی و اولویت بندی مسائل کودک از دیدگاه خبرگان این حوزه میپردازد. این پژوهش در دو بخش و با استفاده از روش تحقیق اسنادی و دلفی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل تحقیقات منتشر شده در ۱۰ سال گذشته و افرادی است که سابقه انجام کارهای نظری، تجربی و اجرایی در خصوص کودک داشتهاند که به صورت نمونه گیری هدفمند ترکیبی انتخاب شدند، حجم نمونه شامل ۵۰ متخصص کودک بوده است. داده ها نیز با استفاده از سه راند دلفی (گروه متمرکز و پرسشنامه محقق ساخته) گردآوری شده است. یافتههای حاصل از بخش کودک نشان میدهد از مهمترین مسائل اولویتدار کودک به ترتیب میتوان به ضعف عملکرد نظام تربیتی در مدارس، سنجش یکسان همه افراد و بیتوجهی به تفاوتها در مدارس، محدودیت در فعالیت فیزیکی و بازی به واسطه آپارتماننشینی و شهرنشینی و در نتیجه جدایی کودک از طبیعت، تهیه تبلت در سن کودکی برای کودک، تحمیل انتظارات به کودک در نهادهای آموزشی، کودک به وسیله رسانهها، فضای مجازی و اطرافیان با اطلاعات فراتر از سن خود روبرو است، اعتیاد والدین به فضای مجازی و بیتوجهی به کودک، اعطای بخش اعظم توجه والدین به بخش کوچکی از نیازهای کودک، سطح سواد رسانهای پایین در خانواده ها و ناتوانی در نظارت بر استفاده کودک از رسانه اشاره کرد این مسائل در راند دوم نیز به عنوان مسائلی با بیشترین میزان شیوع و فراگیری مطرح شدهاند. بیشتر مسائل مطرح شده از سوی داوران برای کودک ریشه در خانواده و نظام آموزش دارد.
برچسب: مرکز علوی
دوره معماران پیشرفت
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 27 شهریور ,1401
- هیچ دیدگاهی برای دوره معماران پیشرفت ثبت نشده
با توجه به اینکه اعتلای صنعتی و اقتصادی هر جامعهای مرهون پژوهشهای علمی و سازمانیافته آن جامعه است، دانشگاه یکی از عرصههای مهم مدیریتی هر کشوری محسوب میشود و با هدایت و محوریت آن میتوان اصلاحات بزرگی در جامعه ایجاد نمود؛ در همین راستا پژوهشکده مهرستان اقدام به برگزاری دوره آموزشی و توانمندسازی مدیران اساتید هیئت علمی جوان دانشگاه صنعتی اصفهان نموده است.
برخی از اهداف این دوره عبارت است از:
❖ توانمندسازی مدیران دانشگاه جهت اثربخشی حداکثری و ایفای نقش موثر و تعین کننده در محیط در حال تغییر دانشگاه با رویکرد تشکیل تیمهای مدیریتی.
❖ شناسایی افراد مستعد مدیریتی در دانشگاه.
❖ بررسی فرایند حل چالشهای مدیریتی با محوریت موضوعات روز جامعه.
❖ مطالعه، بررسی و شناخت روند تحولات در حال شکلگیری در فضای علمی، آموزشی و پژوهشی دانشگاههای برتر دنیا با محوریت سبک و الگوهای مدیریت دانشگاه.
فاز اول این طرح در بازه زمانی ۱۰۰ ساعت، (پیش دوره شامل کارگاه خودارزیابی، اردوی ۲.۵ روزه، و ۶۰ ساعت آموزش و کارگاه) و با محوریت تغییر نگرش در شهرستان دماوند برگزار شد.
فاز اول معماران پیشرفت با حضور آقایان دکتر رسول رکنی زاده، دکتر مرتضی علی بیک، دکتر مجتبی اظهری، دکتر محمدصالح طیب نیا، دکتر احسان شریف احمدیان و… برگزار گردید.
نظرات
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- ارزیابی کلی دوره معماران پیشرفت
- برچسبها پژوهشکده مهرستان, دانشگاه صنعتی اصفهان, مرکز علوی, معماران پیشرفت
گزارش نشست «توقفی در ایستگاه تحصیل»
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 7 شهریور ,1401
- هیچ دیدگاهی برای گزارش نشست «توقفی در ایستگاه تحصیل» ثبت نشده
دکتر اقبالی، پژوهشگر حوزه زنان و خانواده؛ در این نشست به بررسی ابعاد تزاحم دانشگاه و خانواده پرداخت و اذعان داشت: خانواده نهادی است که صرفاً در یک آرایش خاصی میتواند کارکردهای اصیلی که در رویکرد اسلامی برای آن تعریف شده را داشته باشد. خانواده صرفاً نوعی سرویس عاطفی، جنسی، مالی یا اجتماعی نیست. صرفاً سرویس افزایش جمعیت نیست. بلکه دارای مختصات و ویژگیهایی است که در آنها تقسیم کار جنسیتی نیز مطرح است. از سوی دیگر دانشگاه نیز نهادی است کاملاً تخصصی و معطوف به جامعه تخصصی، که در نظم جامعه مدرن ایجاد شده است و قرار است آمادهسازی افراد برای ایفای این نقشهای تخصصی را بر عهده داشته باشد. نهادی که در گذار از جامعه مکانیکی به سمت جامعه ارگانیکی ایجاد شده است. این فضا از ویژگیهای خاصی برخوردار است که برخی از آنها بههمریختگی نقشهای جنسیتی، برابری در محتوا و شیوه آموزش، اختلاط و ایجاد بازاندیشی است. نوعی بازاندیشی بیرحمانهای که بر هم زدن نظم جنسیتی خانواده را به دنبال دارد و گاهی با برخی آموزههای اسلامی در مورد خانواده (مانند وجوب تمکین خاص از همسر) در تعارض است. حال باید بررسی شود که با این تعریف از دو نهاد اجتماعی دانشگاه و خانواده، تزاحم میان آنها نوعی تزاحم ذاتی است یا خیر؟
دکتر اقبالی با بیان اینکه این تزاحم، ذاتی نیست مطرح کرد: به نظر میرسد با توجه به اینکه می توانیم با اتخاذ سیاستهایی، از تعارضات میان اهداف خانواده و دانشگاه کاست، باید گفت تزاحم میان این دو ذاتی نیست. اما در صورت کنونی، دانشگاه با افزایش سن ازدواج، کاهش باروری، اختلال در امر جنسی به دلیل اختلاط دو جنس و بر هم زدن نظم جنسیتی خانواده، موجب تضعیف کارکردهای خانواده میشود. علیرغم آنکه برابری فرصتها در امر آموزش کاملا قابل قبول و مهم است، اما تحقق اهداف دانشگاه با تعریف امروزین آن در تعارض با تحقق اهداف خانواده است. همچنین نمیتوان این پیش فرض را پذیرفت که مادر تحصیل کرده در این فرایند آکادمیک و تخصصی، الزاما مادری بهینه برای تربیت کودک است.
دکتر کاردوانی، عضو هیات علمی پژوهشکده مهرستان و دبیر اندیشکده خانواده، سخنران دیگر نشست بود که به ارائه موضوع «بازخوانی تجارب دانشگاههای دوستدار خانواده در جهان» پرداخت. ایشان اذعان داشت، دانشگاه دوستدار خانواده مفهومی است که از سال ۲۰۰۰ به طور جدی در ادبیات علمی و سیاستگذاری وارد شده است و هدف آن کاهش تعارض و ایجاد هماهنگی و تعادل بین خواستههای خانواده و تحصیل است. آنها تلاش داشتهاند به دلیل استفاده از تخصص و سرمایه انسانی در مسیر پیشرفت اقتصادی جامعه، مسائل خانواده را با پذیرش هویت جدیدی برای آن و مبتنی بر پیش فرض «برابری جنسیتی» مورد نظر قرار دهند. استانداردسازیهایی در این راستا صورت گرفته است و دانشگاهها جهت رقابت در جذب نخبگان به دانشگاه، از فرصت سیاستهای خانواده استفاده میکنند. آنها با کسب نشان معتبر، امکان جذب نخبگان را برای خود فراهم میکنند. در این صورت هم نخبگان بسته به شرایط خود میتوانند دانشگاه مورد نظر را برای تحصیلات عالیه انتخاب کنند و هم دانشگاهها با ارائه سیاستهای دوستدار خانواده خود در این رقابت شرکت میکنند.
دکتر کاردوانی در ادامه، به شاخصهها و ویژگیهای دانشگاههای دوستدار خانواده مشتمل بر درک وضعیت تعارض، برابری، عمومیت ذینفعان، جامعیت و تنوع استراتژی اشاره کرد و هر یک را توضیح داد. همچنین ایشان به بررسی نمونههایی از سیاستگذاری در دانشگاههای برتر جهان در زمینه همیاری خانواده و کاهش تعارضات آن با پیشرفت تحصیلی پرداخت. در این فرایند، چگونگی درک تعارض و اصول و ارزشهای بنیادین، تاثیر وافری بر سیاستها و راهبردهای اتخاذ شده دارد.
دکتر کاردوانی به برخی از مهمترین استراتژیهای دانشگاههای دوستدار خانواده اشاره کرد که در ابعاد تسهیلی، حمایتی، تشویقی، تکمیلی و آموزشی ارائه میشوند. این راهبردها برای گروههای مختلف خانواده و به صورت ذو مراتب و چندگانه تعریف شدهاند و خانواده را به زنان یا کودکان فروکاهش نداده اند. نقش مردان در مراقبت و تربیت کودک و توجه به سالمندان و بیماران، در این راهبردها دیده شده است. برخی دانشگاههای خاص مانند هاروارد، حمایت از آسیب دیدگان از تجاوز و خشونت خانگی نیز به صورت پیشگیرانه، درمانی و حمایتی را نیز در چارچوب راهبردهای دوستدار خانواده قرار داده اند.
ایشان در انتها تاکید داشت علیرغم مفید بودن شناخت تجارب سایر کشورها و دانشگاهها در امر حمایت خانواده، باید توجه داشت سیاست های آنها بر ارزشهای بنیادینی تکیه دارد که نمیتواند در اقتباس از سیاستها مد نظر قرار نگیرد. توجه به این اصول بنیادین و برنامهریزی بر اساس ارزشهایی که در رویکرد اسلامی نسبت به خانواده مورد تاکید قرار داشته، از ضروریات برنامهریزی در خصوص تقاطع دانشگاه، سیاست و خانواده است.
- برچسبها آینده پژوهی, پژوهشکده مهرستان, رویداد نوآیند, مرکز پژوهشهای مجلس, مرکز علوی, نوآیند
کارگاه تعاملی نوآگاه
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 30 مرداد ,1401
- هیچ دیدگاهی برای کارگاه تعاملی نوآگاه ثبت نشده
کارگاه تعاملی نوآگاه؛ گفتگویی علمی در باب خودآگاهی و مدیریت هیجان نوجوانان ویژه مربیان، مشاوران و والدین توسط دکتر صالحی مهر؛ دکترای حرفهای پزشکی، محقق و مدرس دانشگاه، از ۲ شهریورماه ۱۴۰۱ (چهارشنبهها) به صورت حضوری و مجازی در پژوهشکده مهرستان برگزار شد.
- برچسبها اخبار, اندیشکده, پژوهشکده مهرستان, تجربه نوردی, مرکز علوی, مهرستان, نوجوان
حضور پژوهشکده مهرستان در رویداد هم افزا
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 6 مرداد ,1401
- هیچ دیدگاهی برای حضور پژوهشکده مهرستان در رویداد هم افزا ثبت نشده
رویداد هم افزایی مدیریت ایران اولین بستر تعامل و همکاری میان مدیران دولتی با شرکت ها، موسسات و مجموعه هایی است که هرکدام محصول، خدمات، ایده یا الگوی خاصی برای حل مشکلات و چالش های کشور دارند. هدف از این رویداد، نقش آفرینی به عنوان حلقه های میانی با محوریت مدیریت مردمی برای ارتباط میان مدیران کشور از یک سو و شرکت ها، موسسات و مجموعههای فعال و کارآمد از سوی دیگر به منظور حل مشکلات کشور و نابسامانی های موجود با رویکرد نوآوری، شبکه سازی و حل مساله بود. در این رویداد شرکت ها، موسسات و گروههای نوآور امکان شبکه سازی داشتند تا بتوانند همکاران،رقبا و مدیران مختلف کشور را شناسایی نمایند و برای طرح همکاری با آنها اقدام نمایند.
این رویداد در مصلی امام خمینی (ره) در تاریخ ۲ الی ۴ مردادماه ۱۴۰۱ برگزار شد.
پژوهشکده مهرستان در این رویداد در بخش مدیریت شرکت کرده بود. برخی از مسئولین که از غرفه پژوهشکده بازدید کردند و با آنها گفتگو شد، عبارتاند از:
- دکتر یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش
- معاون اجتماعی دفتر مقام معظم رهبری
- دکتر میثم لطیفی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری استخدامی کشور
- دکتر وحید یامین پور، معاون وزیر ورزش و جوانان
- دکتر سینا کلهر، معاون فرهنگی وزارت ورزش و جوانان
- دکتر بهادر جهرمی، سخنگوی دولت
- سردار فرحی، جانشین وزیر دفاع
- حجت الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
- حجت الاسلام مهدی رجایی نیا، مدیرکلی فرهنگی سازمان برنامه و بودجه
- دکتر مجتبی عبدالهی، استاندار البرز
- دکتر مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی
- دکتر محمدرضا حسنی آهنگر، رئیس دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)
- دکتر مجید اسماعیلی، فعال حوزه رسانه و مدیر موزه سینما
- مدیران جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی اصفهان
- دکتر مهدی آذربایجانی، معاون شهرداری اهواز
- آقای محسن مقصودی، مجری و تهیه کننده برنامه ثریا
- و برخی دیگر از مسئولین کشور
- برچسبها پژوهشکده مهرستان, رویداد هم افزا, مرکز علوی, مهرستان, هم افزا
گزارش عملکرد پژوهشکده مهرستان در سال ۱۴۰۰
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 6 مرداد ,1401
- هیچ دیدگاهی برای گزارش عملکرد پژوهشکده مهرستان در سال ۱۴۰۰ ثبت نشده
گزارش عملکرد پژوهشکده مهرستان (مطالعات حکمرانی) در سال ۱۴۰۰ منتشر شد. این گزارش شامل موارد زیر است:
- معرفی
- گزیدهای از نشستهای تخصصی
- کتب چاپ شده
- گزیدهای از پروژهها
- برچسبها اخبار, اندیشکده, پژوهشکده مهرستان, گزارش عملکرد, مرکز علوی, مهرستان
کافه تجربه
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 8 تیر ,1401
- هیچ دیدگاهی برای کافه تجربه ثبت نشده
قریب به ۵۰ سال از تولد مفهوم معلم راهنما در ایران می گذرد اما هنوز تصویر روشنی از وظایف و جایگاه آن در فرایند تربیتی مدارس وجود ندارد. اندیشکده تربیت در نشستی که با حضور معلم راهنمایان مدارس تحول خواه و علاقه مندان حوزه تعلیم و تربیت برگزار شد، ضمن واکاوی مفهوم معلم راهنما، به بررسی تجربه زیسته معلمان پرداخت.
- برچسبها اخبار, اندیشکده, پژوهشکده مهرستان, تجربه نوردی, تربیت معلم, کافه تجربه, مرکز علوی, معلم, مهرستان
شماره ۱- مجلۀ سیاستنامۀ خانواده
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 5 تیر ,1401
- هیچ دیدگاهی برای شماره ۱- مجلۀ سیاستنامۀ خانواده ثبت نشده
- مجلۀ سیاستنامۀ خانواده
- دفتر اول، بهار ۱۴۰۱
- صاحب امتیاز: پژوهشکده مهرستان
- مدیر مسئول: دکتر محمدصالح طیب نیا
- دبیر علمی: دکتر راحله کاردوانی
- مدیر اجرایی: دکتر الهام خرمی
- ویراستار: سمیه دقاغیان
اندیشهورزی در ابعاد بههمتنیدۀ معطوف به خانواده، اگر چه امر نوینی به شمار نمیآید، همچنان از ملزومات فهم دقیق حکمرانی بر مدار خانواده با لحاظ قابلیتها، مداخلات و نقشآفرینیهای مختلف است که بتواند به ارائۀ راهبردها و پیشنهادات سیاستی برای بهبود مدیریت امور این نهاد بنیادین بینجامد. «سیاستنامهنویسى در پیشینۀ تاریخی، ابزاری بوده که بهوسیلۀ آن، مسیرها و شیوههای حفظ اقتدار و مشروعیت قدرت سیاسى ارائه مىشده تا قدرت حاکم هرچه بیشتر نزد مردم توجیهپذیر شود. امروزه، مهمترین رسالت سیاستنامهها توجهدادن اندیشهورزان و سیاستگذاران به مسائل موجود اجتماعی و ارائۀ راهبردهای تدبیر مسئله بوده و برخی از مبانی و زمینههای معرفتی جریان سیاستنامهنویسی در ایران عبارت از توأمانبودن دین و سیاست، معادباوری، عدالتطلبی، واقعگرایی، اخلاقمداری و سعادتطلبی است.» اندیشکدۀ خانواده بهعنوان یکی از ارکان پژوهشکدۀ مهرستان (مطالعات حکمرانی) بر آن است تا معطوف به مسائل بنیادین و روزآمد خانواده و راهبردپردازی در جهت بهبود فرایند سیاستگذاری در این حوزه، با انتشار مجلۀ علمیتخصصی، تحت عنوان سیاستنامۀ خانواده، در قالب ارائۀ جستارهای نظری، خوانش مفهومی، رویدادپژوهی و تجربهنگاری، بستری را جهت تعامل و همافزایی اندیشمندان، سیاستگذاران و فعالان عرصۀ خانواده فراهم سازد.
در این شماره میخوانید:
جامعه خانواده محور و نظام حکمرانی | |
۱) خانواده محوری به مثابه تیغ دودَم | حجت الاسلام دکتر محمدرضا زیبایی نژاد |
۲) خانواده و حکمرانی مسئله محور | خانم دکتر مریم اردبیلی |
خانواده رشد یافته و نظام حکمرانی | |
۳) حکمرانی داده بنیاد و بهنجاری خانواده | دکتر محمدعلی مظاهری |
۴) سیاست و چرخه اجتماعی خانواده | حجت الاسلام دکتر مجید دهقان |
خوانش مفهومی | |
۵) رصد شاخصها و الگوهای خانواده مطلوب ایرانی | دکتر سهراب هاشمی نژاد |
۶) خانواده و طراحی خطمشی مؤثر | خانم دکتر راحله کاردوانی |
۷) منطق تحول سیاست خانواده در ایران | خانم دکتر سیده فاطمه محبی |
رویداد پژوهی و تجربه نگاری | |
۸) ساخت کوچک ترین دموکراسی در قلب جامه | دکتر الهام خرمی |
کتابیسم | |
۹) کتاب موج زنده | انتشارات مهرستان |
- برچسبها پژوهشکده مهرستان, حکمرانی خانواده, سیاست نامه, سیاست نامه خانواده, مجله, مرکز علوی, نشریه
مدرسه در مدار زندگی
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 5 تیر ,1401
- هیچ دیدگاهی برای مدرسه در مدار زندگی ثبت نشده
اولویت مهم هر نظام آموزش باید شکوفاسازی توانمندیهای کودکان باشد. برای محقق ساختن این هدف، نظامهای آموزشی باید منعطفتر و پویاتر عمل کنند و رویکردهای نوآورانه نسبت به یادگیری و آموزش در پیش گیرند که به مدارس امکان پیشرفت همزمان با تغییرات اجتماعی و اقتصادی را بدهد و آموزش باکیفیت را برای همگان محقق سازد. مدارس بسیاری سعی دارند دیدگاههای سنتی نسبت به مدرسه را کنار بگذارند و فرایندهای متداول آموزش و یادگیری را به چالش بکشند.
باتوجهبه اهمیت نوآوری در مدارس دنیای جدید که متفاوت از دنیایی است که مدرسه در آن متولد شد، این کتاب با دو هدف کلی سعی در ارائه نمونههایی از رویکردهای نوآورانه در مدارس کشورهای مختلف دنیا دارد:
اول، نمونههای مدارس نوآور میتواند الهامبخش تغییر رویکرد در مدارس ایران باشد. امروز در ایران آموزش توجه ویژهای دریافت میکند و حتی در مقایسه با دو نسل گذشته میتوان گفت خانوادهها برای آموزش فرزندان وسواس بیشتری به خرج میدهند و اهمیت کسب دانش و مهارت را خوب درک میکنند؛ بنابراین امروز ایدههای نو و موفق آموزش در ایران طرفداران بسیاری دارد. البته باید دانست مادامی نمونههای نوآوری مدارس دنیا میتواند به توسعه مدلهای بومی ما کمک مؤثر کند که بهجای کپیکردن محصول نوآوری به روند شکلگیری نوآوری مطابق اقتضائات محیطی مدارس توجه و تلاش شود نیازهای بومی بهخوبی شناسایی و در پاسخ به آنها نوآوری شود.
هدف دوم کتاب مدرسه در مدار زندگی این است که رهبران فکری پس از طرح نوآوریهای بومی با الهام گرفتن از نمونههای کتاب بتوانند در سطح سیاستگذاری تأثیرات مثبتی ایجاد کنند و زمینهٔ توسعه آموزش بهروز و متعالی را برای همه کودکان ایران فراهم نمایند. چون اگر نوآوری به سطح سیاستگذاری نرسد و به بخش خصوصی محدود شود، تنها تعداد محدودی از کودکان که به آن دسترسی دارند میتوانند از آن بهرهمند شوند و حداقل زمان بیشتری میبرد تا در دسترس همگان قرار گیرد.
مدرسه در مدار زندگی در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول کتاب بهضرورت تغییر رویکرد نسبت به مدارس، تعاریف و واژگان کلیدی و شاخصهای مورداستفاده در انتخاب نمونهها و معرفی دو رویکرد کلان و خرد نوآوری پرداخته است. در فصل دوم نیز که بخش اصلی کتاب را تشکیل میدهد، ده مدرسهٔ نوآور جهان و عملکرد آنها در چارچوب شاخصهای زیر معرفی شده است: اهداف، اصول و ارزشها، بارزترین ویژگی، روشهای تربیتی و برنامه درسی، نحوه جذب و گزینش مخاطبان، مدیریت و ساختار سازمانی، امکانات فیزیکی و روشهای جذب منابع مالی. در پایان و در مقام جمعبندی نیز با تحلیل نوآوریهای این مدارس، پیشنهادات کاربردی در قالب ایدهها و تجربیات ارائه شده است. مطالعه این کتاب را به تمام فعالان حوزه آموزش پیشنهاد میکنیم.
جهت تهیۀ کتاب «مدرسه در مدار زندگی» و سایر کتاب های منتشر شده در واحد نشر مهرستان میتوانید به سایت book.mehrstan.ir مراجعه کنید و یا با شماره تلفنهای ۳۲۳۶۸۷۵۵-۰۳۱ و ۰۹۳۷۰۰۱۲۹۰۰ (انتشارات مهرستان) تماس حاصل فرمائید.
- برچسبها انتشارات مهرستان, اندیشکده ها, پژوهشکده مهرستان, کودکان, مدارس نوآور, مدرسه, مرکز علوی, مریم فلاح, مینا فلاح, نوآوری در آموزش
خطمشی پژوهی
- نویسنده نوشته از مسعود شکری
- تاریخ نوشته 5 تیر ,1401
- هیچ دیدگاهی برای خطمشی پژوهی ثبت نشده
ثبات قدم و گردش نخبگانی در فرایند خطمشیگذاری دو عنصر بسیار مهم و تعیینکننده در ادارۀ امور کشور محسوب میشوند. برخی از نهادهای مؤثر در خطمشیگذاری همچون مجلس شورای اسلامی و دولت به دلیل حضور کوتاهمدت و درگیری با فضای سیاسی و اقتضائات و مسائل روز جامعه از ثبات قدم و استواری کمتری برخوردار هستند و غالب دغدغهها و تصمیماتشان نیز در جهت حل مسائل اقتضایی است. در مقابل نهادهایی تعریف و طراحی شده اند که شأن و ماموریت آنها خطمشیگذاری است، اما چیدمان اعضاء و تفکر حاکم بر آنها تا حدود زیادی صلب بوده و به نظر میرسد گردش نخبگانی که منشأ تحولات مؤثر است در آنها به سختی اتفاق میافتد. در این شرایط به نظر میرسد ایجاد تغییرات پایه در ابعاد و اجزاء برخی از این ساختارها و فرایندها در کوتاهمدت و میانمدت به دور از واقعیت و در مواردی بر خلاف حزماندیشی بوده و یا نیاز به نگاه و هدف گذاری های بلندمدت داشته باشد؛ سؤالی که در اینجا مطرح میگردد این است که در وضع موجود و با حداقل تغییرات ساختاری آیا میتوان فرایند خطمشیگذاری را نظاممند و بخردانه طراحی و پیاده سازی نمود؟
در مقولۀ خطمشیگذاری عمومی، نشستها و همایشهای مختلفی برگزار شده و منابع متعدد علمی به رشته تحریر درآمده؛ اما این مطالب در بسیاری از موارد یا بیان کلیات بوده و یا به ارائه مدلهای مفهومی محدود شده و یا ترجمۀ ناقصی از حکمرانی در کشورهای خارجی میباشد و به زعم اندیشمندان حوزه خطمشیگذاری ، همچنان فقدان یک منظومۀ فکری جامع به صورت جدی در این حوزه مشاهده (احساس) می گردد. حجم انبوه سیاستها، برنامهها، قوانین و مقررات و در عین حال ناکارآمدی و عملیاتی نبودن بسیاری از آنها، نشان از ضعف عقلانیت و دانش لازم در نظام خطمشیگذاری موجود دارد. در این میان سطح پایین (کیفیت پایین- درجه پایین) خبرگی و شایستگی برخی از نهادهای سیایت گذار در نظام حکمرانی نیز خود مزید بر علت شده تا کیفیت بسیار پایین خطمشیها، قوانین و برنامههای آنها را شاهد باشیم.
قریب به یک قرن است که مجموعههایی با هدف تولید پشتوانههای علمی برای سیاستگذاری یا جهتدهی به سیاستها، در سراسر دنیا، به ویژه در کشورهای توسعه یافته بوجود آمدهاند. این مؤسسات با حضور نخبگان در کارگروههایی تخصصی، به دنبال تولید محتواهای قابل فهم، مطمئن، کاربردی، مفید و در بازه زمانی قابل قبول برای نهادهای سیاستگذار با هدف جهت دهی به رفتارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع هستند. اینگونه مؤسسات و مجامع علمی، در قالب مفهوم «اندیشکدهها» تعریف و دستهبندی می گردند. که فلسفه وجودی آنها رصد، پایش و ارزیابی محیط، تولید و تحلیل افکار جدید و موثر در تصمیمسازیهای راهبردی و جهت دهی به سیاستهای آتی در سطح کشور، منطقه و یا عرصه بینالمللی است. شکلگیری اندیشکدههای فعال در دنیا، نویدبخش بهبود فرایندهای خطمشیگذاری بوده که با نقشآفرینی، بهعنوان یک حلقه واسط، در میان نهادهای دانشی، قانونگذاری، اجرایی و فضای عمومی جامعه در صدد نزدیکنمودن مدلهای مفهومی به حوزه اجرا و کاربردی نمودن دانش نظری هستند. نگاه بخردانه و آیندهنگرانۀ این مراکز به موضوعات، متضمن ثبات قدم و استواری در راهبردهای ارائه شده توسط آنها بوده و حضور فعال و موثر نخبگان و صاحبنظران و استفاده حداکثری از محصولات فکری آنها در این مراکز از نقاط قوت اندیشکدهها به حساب می آید. پژوهشکده مهرستان (مطالعات حکمرانی) از جمله مراکزی است که با هدف تلاش اثربخش برای شناخت، تبیین و حل مسائل کلان کشور به صورت کاربردی از طریق مدلسازی، جریانسازی و گفتمانسازی با تأکید بر ارزیابی، اصلاح و بهبود نظام حکمرانی تأسیس شده است. اندیشکده مدلسازی و خطمشیپژوهی، یکی از مراکز تابعه پژوهشکده مهرستان میباشد که با مأموریت کسب دانش و مهارت مربوط به جدیدترین یافتههای نظری و عملی در حوزه مدلسازی و حل مسئله و به کارگیری آنها در حل مسائل اجتماعی جامعه مشغول به فعالیت است.
یکی از اندیشمندانی که بهدرستی ناکارآمدی و دانشمبنا نبودن نظام خطمشیگذاری در ایران را درک کرده و برای جبران این نقیصه تلاش علمی نموده دکتر علی اصغر پورعزت، استاد گروه مدیریت دولتی دانشگاه تهران است. اصلاح سیستم خطمشیگذاری در نظام خطمشیگذاری کلان جمهوری اسلامی ایران با استقرار سامانۀ پشتیبان خطمشی (بهعنوان یک سامانۀ رصدگر، خطمشیپژوه، هدایتکننده و ناظر بر فرایندهای خطمشیگذاری، ارزیابی، اصلاح و بهبود و اجرای صحیح تا تحقق اهداف) از جمله اهداف ایشان میباشد که در این راستا طی چند سال گذشته پایان نامههایی از دانشجویان نخبه در دانشگاههای برتر کشور به راهنمایی ایشان تدوین و بعضاً در قالب کتاب انتشار یافته است. کتاب حاضر، فرایند خطمشیپژوهی را در هشت مرحله بهصورت علمی و عملیاتی مدلسازی نموده است. از جمله نقاط متمایزکنندۀ این کتاب نسبت به سایر کتابهای مشابه، استفاده از روش موردکاوی با تشریح کاربردی این هشت مرحله است که درک خوبی به مخاطب نسبت به حوزۀ اجرا میدهد. این فرآیند هشت مرحله در مورد چهار خطمشی از خطمشیهای کلان مربوط به ادوار گذشته پیاده سازی و ارائه گردیده است. مطالعۀ کتاب حاضر به متولیان خطمشیگذاری، دستگاههای نظارتی، نهادها و مؤسسات آموزشی، پژوهشی و ترویجی که به دنبال ایجاد تحول در جامعه هستند، مدیران اجرایی و پژوهشگران در حوزههایی نظیر سیاستگذاری عمومی، مدیریت دولتی، آینده پژوهی، (سایر موارد توسط استاد تدقیق و تکمیل شود) و … توصیه میگردد. در پایان سپاسگزار و قدردان زحمات جناب آقای دکتر علی اصغر پورعزت و خانم دکتر سحر بابایی که دقتنظر ، تلاش و پیگیری مجدانهای آنها در تولید این اثر فاخر متبلور شده است، هستیم.
جهت تهیۀ کتاب «خط مشی پژوهی» و سایر کتاب های منتشر شده در واحد نشر مهرستان میتوانید به سایت book.mehrstan.ir مراجعه کنید و یا با شماره تلفنهای ۳۲۳۶۸۷۵۵-۰۳۱ و ۰۹۳۷۰۰۱۲۹۰۰ (انتشارات مهرستان) تماس حاصل فرمائید.