پایگاه رسمی پژوهشکدۀ مهرستان (مطالعات حکمرانی)

دسته‌ها
اخبار

پاتوق دوم: پیوند قلب ها یا مغزها

جلسه دوم از سلسله جلسات “پاتوق” با موضوع “پیوند قلب‌ها یا مغزها” در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ با حضور اساتید فرهیخته، آقای دکتر محمدرضا عابدی و خانم دکتر راضیه ایزدی در دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان برگزار شد و مورد استقبال چشمگیر دانشجویان قرار گرفت.

هدف از این گفتگوی علمی و صمیمی با دانشجویان، پاسخ به سوالات آنها در موضوع عشق و روابط عاطفی است.

اساتید در پاسخ به این سوال که «مسیر عاشقانه نوعی استدلال عقلی یا استشهاد قلبی است؟»، به اهمیت و محوریت مفهوم «دلبستگی» در ارتباط با مساله عشق اشاره و انواع دلبستگی و شخصیت های مربوط به آنها را بیان نمودند.

در ادامه، ویژگی ها و تفاوت های دو مسیر ذهنی و قلبی در موضوع عشق بیان گردید و ۴ ستون اصلی تمایزیافتگی، اصالت، مراقبت و اتصال در ساختن عشق در مسیر قلبی که می­تواند موجب پایداری و آرامش در رابطه عاطفی گردد، توضیح داده شد.

در طول جلسه دانشجویان سوالات خود را مطرح و به بحث و گفتگو پیرامون موضوع پاتوق پرداختند.

دسته‌ها
اخبار

پاتوق اول: معمای عشق

اولین جلسه پاتوق پژوهشکده مهرستان، اندیشکده خانواده با موضوع «معمای عشق» با حضور “دکتر محمدرضا عابدی” استاد تمام گروه مشاوره دانشگاه اصفهان و خانم “دکتر مرضیه مدنی فر” مشاور خانواده و مدرس دانشگاه و جمعی از دانشجویان دانشکده‌ها در روز سه شنبه ۲۵ بهمن ماه در تالار صاءب دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان برگزار گردید.

در این گفتگو خانم دکتر مدنی فر به بررسی دیدگاه ها و تعاریف مختلف از عشق پرداختند؛ از دیدگاه مزلو عشق نوعی نیاز دو طرفه است که اگر دو نفر بتوانند نیازهای متقابل همدیگر را برطرف کنند این عشق باقی می ماند. از نگاه برخی روانشناسان عشق یک حالت روانی مانند اضطراب است که میتواند تغییراتی در حوزه های فیزیولوژیک، رفتاری و شناختی ایجاد کند.💕

در ادامه نیز دکتر عابدی با بسط نظریه استرنبرگ در خصوص قصه های مختلف عشق در افراد به بررسی موضوع پرداختند و به تفاوت مهم عشق و دوست داشتن اشاره کردند و مهمترین تفاوت این دو مفهوم را در وجود تفکر و فرصت بررسی در مورد دوست داشتن دانستند. بر خلاف عشق که در آن منطق و خردی جریان ندارد.💞

ادامه مباحث مربوط به موضوع “عشق” در جلسات بعدی پاتوق دنبال می‌شود.👌

دسته‌ها
پروژه‌ها

مروری بر تحقیقات و مدل‌سازی فرزندآوری در ایران

عنوان طرح

مروری بر تحقیقات و مدل­‌سازی فرزندآوری در ایران

کارفرما

مرکز احیاء اندیشه و سیرۀ علوی

مجری و همکاران

وحید کریمی، سهراب هاشمی نژاد، مینا فلاح

سال شروع

مهرماه ۱۳۹۹

سال اتمام

اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰

کاهش سریع نرخ باروری در چند دهه اخیر در کشور و توقف تدریجی آن در زیر سطح جانشینی، زنگ خطر جدی را در رابطه با بحران جمعیت به صدا در آورده است. مراکز علمی و دانشگاهی اندکی زودتر و نهادهای حاکمیتی و تصمیم­‌گیری با کمی تأخیر، این زنگ خطر را احساس کرده و برای مواجهه با این بحران به تلاش برخاسته‌­اند. انبوه متراکم انتشار مقالات پژوهشی و ارائه تعداد قابل توجه از پایان‌نامه‌های تحصیلی در دهه اخیر در موضوع فرزندآوری و همچنین تلاش نهادهای قانون­‌گذاری و اجرایی برای تصویب و اجرای طرح‌­های مرتبط با افزایش جمعیت و تعالی خانواده، گواهی بر این مدعاست. در این پروژه، هدف آن بود که با انجام مطالعه‌­ای مروری بر بخش قابل توجهی از پژوهش‌­های صورت گرفته در این حوزه، متغیرهای دخیل در مسئله فرزندآوری، معرفی شده و ارتباط آن‌­ها با یکدیگر در قالب چند مدل مفهومی تبیین گردد. مفاهیم مرکزی و مورد تأکید در این مدل­‌ها به ترتیب عبارت بودند از: مفهوم ارزش فرزند، متغیر ارتقاء سطح تحصیلات خصوصاً در زنان، وضعیت معیشت و اقتصاد خانواده و مؤلفه‌­های فرهنگی. ارائه نتایج پژوهش‌­ها در قالب مدل­‌های مفهومی، دیدی منسجم و همه جانبه نسبت به مسائل مرتبط با فرزندآوری در اختیار پژوهشگران و نیز تصمیم­‌گیران در سطوح کلان خط‌مشی‌گذاری قرار خواهد داد و مسیری را برای ارائه راه­‌حل­‌های شایسته در پیش روی آنان خواهد گشود. 

دسته‌ها
پروژه‌ها

طراحی و تدوین نقشه راه رسیدن به شرایط ازدواج آسان، پایدار و به هنگام

عنوان طرح

مطالعات مقدماتی طراحی و تدوین نقشه راه رسیدن به شرایط ازدواج آسان، پایدار و به هنگام

کارفرما

مرکز احیاء اندیشه و سیرۀ علوی

مجری و همکاران

خانم مرضیه شعربافچی زاده، سهراب هاشمی نژاد، راحله کاردوانی

سال شروع

اسفندماه ۱۳۹۹

سال اتمام

تیرماه ۱۴۰۰

جایگاه نهاد خانواده در مکاتب مختلف بشری و از جمله دین مبین اسلام، بیانگر نقش حیاتی این نهاد در اجتماع و زندگی ابناء بشر است. به همین نسبت جامعه نیز باید زمینه را برای ایفای کارکردهای خانواده به بهترین شکل فراهم کند. در این میان، ازدواج به‌­عنوان دیباچه تشکیل نهاد خانواده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چنان‌که محقق‌شدن ازدواج آسان، در زمان مناسب و پایداری آن عملاً با دستاورد سلامت روانی، سلامت بدنی و رشد اعضای خانواده منجر به استحکام نهاد خانواده و بهره‌مندی ذی‌­نفعان خرد و کلان از این نهاد بنیادین در جامعه خواهد شد. رهبر معظم انقلاب در شهریور ۱۳۹۵، در راستای اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، سیاست­‌های کلی خانواده را ابلاغ فرمودند. در سیاست چهارم این سند با تأکید بر «ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج موفق و آسان برای همه دختران و پسران و افراد در سنین مناسب ازدواج و تشکیل خانواده و نفی تجرد در جامعه با وضع سیاست‌های اجرایی و قوانین و مقررات تشویقی و حمایتی و فرهنگ‌سازی و ارزش‌گذاری به تشکیل خانواده متعالی بر اساس سنت الهی» به لزوم فراهم کردن زمینه­های لازم برای تشکیل خانواده با رعایت مصالح آن اشاره شده است.

اواخر سال ۱۳۹۹ در اندیشکده خانواده پژوهشکده مهرستان پروژه‌ای تعریف شد تا نتیجه آن طراحی مسیری برای اجرایی شدن سیاست چهارم یعنی رونق و ترویج ازدواج آسان، به هنگام و موفق (پایدار) باشد. در این طرح بنا بر این بود تا مسائل مختلف مربوط به ازدواج موفق، آسان و به‌هنگام در لایه‌های ظاهری و عمیق بررسی شده؛ راهکارهای پیشنهادشده و طرح‌های ارائه شده در سطح کشور بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش‌های میدانی از جمله مصاحبه با  بدنه اجتماعی، کارشناسان علمی این حوزه و سیاست‌گذاران مدون و دلایل عملیاتی نشدن یا اثربخش نبودن راهکارها و طرح‌ها مشخص گردد تا نهایتاً با برگزاری چند رویداد استارتاپی، تعدادی از طرح‌های خلاقانه و بدیع در راستای تحقق سیاست چهارم احصا گردد.

 مدل فرایندی پیشنهادی پژوهش برای نیل به اهداف ذکر شده بر اساس چهار گام اصلی به شرح زیر می‌باشد:

مرحلۀ اول: مفهوم‌شناسی ازدواج آسان، به­هنگام و موفق (پایدار) از منظر دین، سطوح حاکمیتی و آحاد جامعه.

مرحلۀ دوم: احصاء مسائل روز ازدواج در سه بازۀ پیش، حین و پس از ازدواج از منظر آحاد جامعه و مسئولین در لایه‌های ظاهری و سیستمی، گفتمانی و استعاره‌ای و شناسایی علل احتمالی به‌وجودآورندۀ آن مسائل و مشکلات.

مرحلۀ سوم: رصد راهبردها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و راهکارهای ارائه شده در سطوح خرد و کلان و دلایل عملیاتی نشدن یا اثربخش نبودن و عدم توفیق آن‌ها در حل مسائل.

مرحلۀ چهارم: برگزاری رویداد استارتاپ ویکند و تشکیل پنل‌های نخبگانی متعاقب آن برای ارائۀ طرح­های بدیع و خلاقانه

این پژوهش که بیشتر شامل گردآوری و دسته‌بندی مطالب و فعالیت‌ها و طرح‌های ارائه‌شده بود با تلاش خانم دکتر مرضیه شعربافچی زاده انجام و در اختیار اندیشکده خانواده مهرستان قرار گرفت تا پشتوانه‌ای باشد برای طرح‌ها و ابتکارات اصلی زمینه‌ساز تحقق سیاست کلی چهارم.

دسته‌ها
پروژه‌ها

طراحی و تحلیل مدل چرخۀ رشد خانواده

عنوان طرح

طراحی و تحلیل مدل چرخۀ رشد خانواده (شناسایی وضع موجود، وضع مطلوب و نقشه راه در مراحل زندگی خانواده)

کارفرما

مرکز احیاء اندیشه و سیرۀ علوی

مجری و همکاران 

خانم هدی صادق‌زادگان، سهراب هاشمی نژاد

سال شروع

مهرماه ۱۳۹۷

سال اتمام

شهریورماه ۱۳۹۸

ملاحظات

شناسایی مؤلفه‌ها، مسائل و چالش‌ها، ترسیم وضع مطلوب و میان‌بردها در دو مرحلۀ بلوغ ازدواج و خواستگاری (از ۷ مرحلۀ ترسیم شده فقط ۲ مرحله و صرفاً به صورت مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی انجام شده است)

 معرفی طرح

 زندگی چرخه‌ای است که برای هر فرد با تولد در جمع خانواده‌ آغاز شده و فراز و فرودهای منحصربه‌فردی را رقم خواهد زد. در این چرخه، خانواده بستری است برای پرورش یافتن و پروراندن. برخی از سختی‌ها، مشکلات و موانع موجود در مسیر این چرخه طبیعی هستند و حتی می‌توانند موجبات رشد اعضا را فراهم آورند و برخی نیز پیامد نگرش و رفتار اشتباه فرد و همچنین متأثر از مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی محیط پیرامونی هستند. در این پروژه تلاش شده تا با ترسیم چرخۀ کاملی از مراحل رشد خانواده، کلیدی‌ترین موانع موجود بر سر راه رشد و تعالی خانواده شناسایی و تحلیل و راهبردهایی کارآمد پیشنهاد گردد. ترسیم وضع موجود و وضع مطلوب در هر مقطع از این چرخه و پیشنهاد طرح‌های عملیاتی برای عبور از موانع از مهم­ترین یافته‌های این تحقیق است که به روش مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی صرفاً در دو مرحلۀ بلوغ ازدواج و خواستگاری بررسی و تدوین شده است.